-
1 cultus
I 1. a, umpart. pf. к colo II2. adj.1) возделанный, обработанный (ager cultissimus C; cultiora loca QC)hortus odoratis cultissimus herbis O — сад, в котором выращено множество душистых трав2) разодетый, нарядный (matrona culta purpura Su); украшенный (lacertus armillā aureā c. Pt); красивый, изящный (carmina O; non bene culta puella O)3) образованный, утончённый, облагороженный, культурный, тонкий (ingenium QC; vita Just)II cultus, ūs m.1) возделывание, обработка, уход, культура (agrorum L; hortorum Col)2) насаждения, возделанные поля ( omnes cultus fructusque C)3) попечение, забота (c. et curatio corporis C)c. capitis VM — уход за причёской4) образ жизни (c. victusque Cs, C, Nep); роскошный образ жизни (c. imperatoris L)c. magnae fortunae L — жизнь на широкую ногуc. aedicularum Pt — жилищный комфорт-c. delicatus VM, Su — комфортабельная жизньc. atque humanitas Cs — материальная и духовная культура6) убранство, пышность, великолепие ( triumphi VP); красота, изящество ( scribere non sine cultu Q)7) образование, развитие, воспитание (ingenii AG; animorum L; malo cultu corrumpi C)8) занятие, изучение (philosophiae, litterarum AG)9) почитание, поклонение, культ ( deorum C); почёт, уважение ( alicui cultum tribuere C)c. meus T — оказываемое мне почтение10) (веро)исповедание (religionis Aug; cultui Christiano adhaerere Amm)III cultus, a, um (редко) Vop = occultus -
2 exortus
I a, um part. pf. к exorior II exortus, ūs m. [ exorior ]1) восход (solis rhH., PM; stellarum PM)2) начало, возникновение ( Aquilōnis PM); происхождение, зарождение, исток ( Danuvii PM) -
3 nomen
nōmen, inis n.1) имя, название, наименование (n. paternum Dig; amicitiae sanctum et venerabile nomen O)aliquem nomĭne clamare V (increpare L) — звать кого-л. по имениn. mihi est Gajo (Gajus, Gai) Pl, C etc. — меня зовут Гаемn. dare C, L (edere, profiteri L) — явиться (записаться) добровольцемad n. respondēre L — отзываться на перекличкеn. accipere L — внести (чьё-л.) имя в избирательные спискиn. alicujus deferre de aliquā re C — привлечь кого-л. к судебной ответственности по обвинению в чём-л.n. recipere C — принять жалобу, т. е. дать ход делу ( о преторе)alicui nomine notum esse C — быть известным кому-л. (лишь) по имениaliquem in familiam nomenque adoptare Su — принять кого-л. в состав рода3) звание, титул (n. regium C; n. imperatoris Cs); сословие (clarissimum n. Dig = senatores); достоинство (n. regale C)4) грам. имя, преим. существительное Q; слово, терминn. carendi C — слово (понятие) carere5) род (n. Fabiorum C; ex nomine defuncti Dig)6) народ, нация или странаn. populi Romani и n. Romanum C etc. — всё римское, римский народ7) человек, лицоvestrum n. L — vos8) славное имя, слава, известность, знаменитостьn. habere C — быть славнымsine nomine V, O, Just — неизвестный, неведомый, безымянныйiisdemne ut finibus n. suum, quibus vita, terminaretur? C — неужели его слава окончится там, где кончилась его жизнь?9) предлог, повод, формальное основаниеper n. militare Sl — на основании состояния войны (под предлогом войны)eo nomine C etc. — на этом основании, по этой причинеnullo nomine non VP — во всех отношениях, всяческиnomine alicujus rei C etc. — во имя (ради) чего-л.meo nomine C etc. — ради меня или с моей стороны или по моим соображениям или от моего имениuno nomine C — разом, сразу, в целом10) видимость, форма, (одно лишь) имя (rex nomine magis, quam imperio Nep)11) лицевой счёт, долговая запись, долгn. facere C, O (in tabulas или in codĭcem referre C) — записать долг (за кем-л.)n. solvere (dissolvere, exsolvere, expedire) C — оплачивать (погашать) долг12) долговая расписка, денежное обязательствоalicui certis nominibus grandem pecuniam debere C — задолжать кому-л. крупную сумму под бесспорные долговые обязательства13) должник (n. certum или bonum C, lentum Sen) -
4 praenomen
prae-nōmen, inis n.1) личное имя, ставящееся впереди nomen и обозначающееся обыкновенно инициаломM. (Marcus), P. (Publius) и т. д. C, L etc.2) звание, титул (p. imperatoris Su) -
5 praeumbro
prae-umbro, —, —, āreзатенять, помрачать, перен. затмевать (praeumbrans imperatoris fastigium T) -
6 beneficium
1) благодеяние, милость, услуга, donatio et beneficii causa (1. 14 D. 43, 26);amici benef. vel liberalitas (1. 4 § 1 D. 40, 1);
2) льгота, даруемая законом, benef. legis Juliae de bonis cedendis (1. 1. 4 C. 7, 71), legis Jul. et Papiae (1. 48 § 1 D. 23, 2), Falcidiae (1. 13. 18. pr. 1. 22 pr. 58. 59. D. 35, 2), S Cti Vellej. (1. 24 § 2 D. 16, 1). Edicti (1. 4 D. 2, 2. 1. 2 D. 38, 9), Praetoris (1. 13 § 2 D. 39, 1), principal. constitut. (1. 18 pr. D. 45, 3), benef. aetatis (1. 7 § 5. 1. 29 § 2. 1. 43 D. 4, 4), dividendae actionis (1. 12 D. 46, 6), immunitatis (1. 4 § 3 D. 50, 15), annulorum aureorum (1. 1. 2 D. 40, 10), bon. possesionis (1. 6 § 1 D. 37, 1. 1. 4 § 3. 1. 10 § 6 D. 37, 4). 3) beneficio вместо facto, с помощью, вследствие, через, beneficio legis (1. 21 D. 37, 5), pacti (1. 54 D. 2, 14), benef. aliorum admitti ad bon. poss. (1. 1 0 § 6 D. 37. 4), benef. liberorum, aetatis, privilegii, se excusare (1. 1 § 2 D. 49, 8); (1. 7 § 13 D. 10, 3);benef. Prifictpalia, Imperatoris (1. 3 D. 1, 4. 1. 43 pr. D. 28, 6); (1. 1 pr. C. 37, 12).
benef. furis res abest (1. 47 pr. D. 47, 2); (1. 40 § 1 D. 39, 2).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > beneficium
-
7 procurator
уполномоченный, поверенный, который по поручению вел все дела другого а) вообще: procur. est, qui aliena negotia mandatu domini administrat (1. 1 pr. D. 3, 3. § 1 eod.);proc. totorum bonorum (1. 63 eod. 1. 58 eod. 1. 12 pr. D. 46, 3. cf. 1. 3 § 2 D. 46, 7. 1. 17 § 16 D. 47, 10. Gai. II. 64);
b) особ. лицо, которое по поручению ведет процесс за другого, procuratorem habere in actionibus, quae ei vel adversus eum competunt (1. 33 § 1 D. 3, 3. 1. 112 pr. eod. 1. 13 pr. D. 2, 14. 1. 8 pr. D. 3, 3. § 3 eod. 1. 66 § 2 D. 21, 2. 1. 86 D. 46, 3. 1. 12 pr. D. 37, 15);
appellare (1. 4 § 5 D. 49, 1. 1. 35 § 1 D. 3, 3. 1. 16 eod. 1. 4 § 5 D. 49, 1);
procur. reipublicae (1. 30 C. 10, 31);
cp. Gai. IV. 55. 82. 84. 98. 101;
procur. in rem suam обозн. цессионария, приобретающего право требования, представителя по взысканию с должника, поверенного в своем деле (1. 13 § 1 D, 2, 14. 1. 8 § 2. 1. 25. 28-30. 33 § 5. 1. 42 § 2. 1. 55. 61 D. 3, 3. 1. 24 pr. D. 4, 4. 1. 2 § 5 D. 10, 2. 1. 17 § 3 D. 12, 2. 1. 3 § 5 D. 15, 3. 1. 18 pr. D. 16, 2. 1. 8 § 10 D. 17, 1. 1. 8 § 2 D. 20, 6. 1. 4 pr. D. 42, 1. 1. 8 C. 4, 39. 1, 1 C. 5, 58); с) во время империи существовали самые разнообразные poocuratores, чиновники, заведовавшие доходами императорских имуществ (особ. в провинциях), финансовыми делами, государственным казначейством, заступающие наместников провинций в отправлении должности, в решении известных спорных дел;
procur. Caesaris (1. 1 D. 1, 19. 1. 8 § 19 D. 2, 15. 1. 35 § 2 D. 4, 6. 1. 25 § 2 D. 29, 2. 1. 4 § 1. 1. 23 § 1 D. 49, 1. 1. 5 § 10 D. 50, 6), Principis (1. 9 pr. D. 1, 16. 1. 32 D. 4, 6), Imperatoris (1. 50 D. 49, 14);
procur. noster (1. 1 C. 3, 13. 1. 8 C. 3, 26. 1. 3 C. 4, 46. 1. 7 C. 2, 1);
patrimonii (1. 39 § 10 D. 30), hereditalum (1. 32 D. 49, 14), metallorum (1. 4 C. 11, 6).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > procurator
-
8 providentia
предусмотрительность, заботливость, divina provid. Imperatoris (1. 3 D. 1, 4. 1. 1 § 1 D. 43, 4. cf. 1. 1 pr. D. 26, 4);provid. pupillaris, попечение о (1. 27 D. 26, 7);
filii (1. 90 pr. D. 30).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > providentia
См. также в других словарях:
PATER Imperatoris — Graece Πατὴρ Βασιλέως velunâ voce Βασιλεοπάτωρ, dictus est, temporibus Constantini Principis, quô Patriciatûs culmen ris solum, quos dignos censuissent Imperatorcs, concedi coepit, Patricius, ut Luithprandus exponit: qui Pater Principis redditur … Hofmann J. Lexicon universale
Chronica Adefonsi Imperatoris — La Chronica Adefonsi Imperatoris, escrita en latín por un autor anónimo a mediados del siglo XII, relata los hechos del reinado de Alfonso VII de León y Castilla (1126 57), llamado El Emperador. Es una crónica cortesana, ya que centra su atención … Wikipedia Español
Sub auspiciis Imperatoris — Die Promotio sub auspiciis Imperatoris (lat. unter der Aufsicht des Kaisers) bzw. in der ungarischen Reichshälfte sub auspiciis Regis (lat. unter der Aufsicht des Königs) war eine seit der Zeit der Gegenreformation an den österreichischen… … Deutsch Wikipedia
Sub auspiciis imperatoris — Die Promotio sub auspiciis Imperatoris (lat. … unter der Aufsicht des Kaisers) war an den österreichischen Universitäten bis 1918 möglich. Ein Doktorkandidat, der die Maturitätsprüfung und alle Universitätsprüfungen mit ausgezeichnetem Erfolg… … Deutsch Wikipedia
Chronica Adefonsi Imperatoris — The Chronica Adefonsi Imperatoris, meaning Chronicle of Alfonso the Emperor , was a chronicle of the reign of Alfonso VII of León, Emperor of Spain, lasting from 1126 to 1157. The author is anonymous, but he covers far more than just the imperial … Wikipedia
Historia de rebus gestis Frederici II imperatoris — Historia de rebus gestis Frederici II imperatoris[1] o Historia de las gestas de Federico II emperador y de sus hijos Conrado, Manfredo Apuleo en Sicilia del año 1210 a el año 1258, es el título atribuido al fragmento Muratoriano de una… … Wikipedia Español
Chronica Adefonsis Imperatoris — The Chronica Adefonsi Imperatoris , meaning Chronicle of Alfonso the Emperor , was a chronicle of the reign of Alfonso VII of León, Emperor of Spain, lasting from 1126 to 1157. The author is anonymous, but he covers far more than just the… … Wikipedia
Gesta Berengarii Imperatoris — The Gesta Berengarii Imperatoris (or Deeds of the Emperor Berengar ) is an epic poem chronicling the career of Berengar of Friuli from its inception (c.874) until his imperial coronation in Rome in December 915. It is highly praiseworthy of its… … Wikipedia
EQUO Imperatoris — privato insidere nefas, Vopisc. in Aurel. quemadmodum nec in sella regia sedere tali licitum erat, Spartian in Hadr. Quod utrumqueve non in Romanis solum Impp. servatum, sed et in aliis Regibus ac Principibus. Hinc apud Auctorem Aruch legimus… … Hofmann J. Lexicon universale
MINISTER Imperatoris ac Imperii — vide supra Archiminister … Hofmann J. Lexicon universale
In omnibus imperatoris excipitur fortuna; cui ipsas leges Deus subjecit — The property of the emperor should in all matters be excepted; with respect to him, God has subjected the laws themselves. 1 Bl Comm 239 … Ballentine's law dictionary